Mitra wielkich książąt litewskich
Interesujący nas okres używania przez władców litewskich mitr książęcych dotyczy XVI wieku i rozpoczęcia przez Aleksandra Jagiellończyka emisji monet na Litwie401. Mitra – kołpak była od zawsze odrębnym insygnium władców litewskich nawet w czasach dualizmu państwa. Wstępowaniu na tron wielkoksiążęcy w Wilnie towarzyszyła uroczystość, która po raz ostatni odbyła się w v1529 roku, kiedy to wyniesiono na książęcy tron Zygmunta Augusta402. To właśnie na monetach tegoż władcy pojawił się wizerunek mitry.
Początkowo wizerunki mitry umieszczane na monetach miały symbolizować władzę Wielkiego Księcia Litewskiego. Zygmunt August otrzymawszy od ojca namiestnictwo nad Litwą w ten sposób chciał zasygnalizować swoją niezależność. W późniejszym czasie emisje monet z umieszczoną nad nimi mitra mają za zadanie podkreślić litewską państwowość403.
Pojawienie się za Zygmunta Augusta obok mitry herby nazywanego Kolumnami Giedymina miało symbolizować odrębność polityczną Litwy, a nawet według niektórych badaczy litewski separatyzm404. Symbolika monet bitych na Litwie podczas rządów Zygmunta Augusta została odczytana bardzo szybko, gdyż było ona odzwierciedleniem litewskiej wizji związków z Polską. Na awersie umieszczono popiersie wspólnego władcy, zaś na rewersie umieszczono litewską symbolikę państwową symbolizującą odrębność. Stosowanie owej symboliki było oznaką pretendowania Litwy do całkowitej suwerenności405.
il. 123. Obol litewski Zygmunta il. 124. Obol litewski Zygmunta Augusta, typ I Augusta, typ II
il. 125. Obol litewski Zygmunta Augusta, typ III il. 126. Denar litewski Zygmunta Augusta
il. 127. Dwudenar litewski Zygmunta Augusta
il. 128. Grosz litewski na stopę polską Zygmunta Augusta, typ I
il. 129. Grosz litewski na stopę polską Zygmunta Augusta, typ II
il. 130. Grosz litewski na stopę polską Zygmunta Augusta, typ I , typ III
il. 131. Grosz litewski na stopę litewską Zygmunta Augusta, typ III
il. 132. Dwu grosz litewski Zygmunta Augusta
il. 133. Trojak litewski il. 134. Trojak litewski
Zygmunta Augusta, typ I Zygmunta Augusta, typ II
il. 135. Trojak litewski il. 136. Trojak litewski
Zygmunta Augusta, typ III Zygmunta Augusta, typ IV
il. 137. Trojak litewski Zygmunta Augusta, typ V il. 138. Trojak litewski Zygmunta Augusta, typ VI
il. 139. Czworak litewski il. 140. Czworak litewski
Zygmunta Augusta, typ I Zygmunta Augusta ,typ II
il. 141. Szóstak litewski Zygmunta Augusta, typ I il. 142. Szóstak litewski Zygmunta Augusta, typ II
il. 143. Ćwierć kopka litewska Zygmunta Augusta
il. 144. Pół kopka litewska il. 145. Pół kopka litewska
Zygmunta Augusta, typ I Zygmunta Augusta, typ II
il. 146. Dukat litewski Zygmunta Augusta, typ I il. 147. Dukat litewski Zygmunta Augusta typ II
il. 148. Dukat litewski Zygmunta Augusta, typ III
Używanie przez namiestników Litwy mitr miało symbolizować ich niezależność i suwerenność w stosunkach z Polską. Mitra Wielkoksiążęca, która wykształciła się z kołpaku była przez lata symbolem roszczeniowej suwerenności Litwy. Niechętni pełnemu połączeniu z Koroną Litwini bardzo często demonstrowali swój separatyzm wobec planów koroniarzy. Zaś groźbę secesji i rozpadu dwuczłonowej monarchii Jagiellonów zażegnała dopiero Unia Lubelska.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.