Zakończenie
Badania przeprowadzone na łamach tej pracy dotyczą dwóch z ważniejszych okresów w naszej państwowości. Rozpoczynając pracę od czasów przedromańskich kontynuowałem ją poprzez całe średniowiecze aż do końcówki złotego wieku doby zygmuntowskiej. Polska w przeciągu tych lat przeszła szereg gruntownych zmian, stając się jedną z liczących się sił na arenie międzynarodowej. Pierwsi Piastowie scalając plemiona zamieszkujące tereny dzisiejszej Polski poprzez odpowiednie działania połączyli je ze sobą kształtując w Europie Środkowej nowe państwo i społeczeństwo z nim się identyfikujące. Widzimy jak władcy Polski od potencjalnych lenników Cesarstwa Niemieckiego stali się w początkach XVI wieku władcami równającymi się w prawach z cesarzem.
Starania pierwszych Piastów zaowocowały zdobyciem korony i zmianą statusu państwa z mało znanego kraju gdzieś na krańcach cywilizacji w królestwo. Do tego celu z nielicznymi wyjątkami konsekwentnie dążyli ich następcy. Co prawda królestwo to nie posiadało przez wiele lat koronowanego władcy, pomimo to nosiło nazwę zdobytą przez Bolesława Chrobrego. Władcy owego okresu umieszczając na monetach wizerunki koron wzorowali się na cesarskich insygniach i wizerunkach znanych z monet napływowych. Interesujące zagadnienie dotyczy okresu rozbicia dzielnicowego, kiedy to książęta w poszczególnych księstewkach używali insygniów koronacyjnych nie posiadając sakry królewskiej. Tłumaczymy to dziś postępująca niezależnością księstw dzielnicowych jakimi rządzili oraz staraniami o zdobycie tronu wielko książęcego lub też staraniami o zdobycie sakry królewskiej. Umieszczenie korony otwartej na monetach ostatnich Piastów, a później i Jagiellonów utożsamiano z majestatem osoby króla. Pojawienie się znaku korony na monetach uważano ponadto za znak gwarantujący jakość wybitej monety. Pojawienie się za Zygmunta Starego korony zamkniętej na monetach było spowodowane sporem pomiędzy Jagiellonami i Habsburgami o dominację w naszej części Europy oraz coraz powszechniejszą tendencją do zrzucania przez państwa europejskie nominalnej zwierzchności cesarskiej.
Początkowe podporządkowanie władców papieżowi i cesarzowi powszechne w średniowieczu ulega u progu XVI stulecia zaniknięciu. Zasada rex imperator in regno suo pozwoliła zerwać wszelki zależności, co było symbolem nadciągania doby nowożytnej i idei niezależności i suwerenności państw. Widzimy równocześnie zmianę nastawienia do samej instytucji monarchii poszczególnych instytucji czy krajów.
Symbolika władzy umieszczana na monetach przeszła głębokie przemiany od końca X wieku po śmierć ostatniego Jagiellona na tronie polskim. Obserwując wizerunki koron, które umieszczono na monetach widzimy ich przemianę od lekkich diademów książęcych poprzez korony hełmowe, korony książęce czy mitry do korony fleuronowej i zamkniętej. Umieszczenie przez Władysława Łokietka gotyckiej korony otwartej przyniosło jej umieszczanie na monetach przez okres dwustu lat. Reformy Zygmunta Starego przyniosły nowe wyobrażenie insygnium królewskiego jako zamkniętej korony renesansowej. Dodatkowo moneta początkowo uważana za atrybut władcy przechodzi ewolucję i zostaje uznana za swoiste signum państwa w którym powstała, zaś umieszczanie na niej oblicza władcy miało za zadanie nadać monecie dostojeństwa.
Wszystko to powoduje, że zagadnienie ikonografii i symboliki koron – insygniów koronacyjnych czy ich wizerunków umieszczanych na monetach pozostaje ciekawym i interesującym polem do badania w którym jeszcze wiele zagadnień pozostaje do zbadania.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.